Als rasechte Lampegatter heb ik er weer enorm veel zin in: carnaval! De sfeer, de muziek, de kostuums en natuurlijk de gezelligheid. Inmiddels heb ik al de nodige feestjes achter de rug en kijk ik uit naar de komende week. Maar hoe zit het eigenlijk met de verschillen tussen Brabant en Limburg? Wordt carnaval daar echt zo anders gevierd? En waarom hebben al die zuidelijke steden een andere naam tijdens het feest?
Brabant vs. Limburg: Twee Stijlen, Eén Feest
In de basis draait carnaval in zowel Brabant als Limburg om hetzelfde: gezelligheid, traditie en een paar dagen ongeremd feestvieren. Toch zijn er duidelijke verschillen. In Brabant ligt de nadruk op de optochten, het samenkomen in cafés en de carnavalskrakers. Iedereen viert mee, ongeacht of je een Brabants dialect spreekt of niet. In Limburg is carnaval formeler en meer traditioneel, met bijvoorbeeld veel aandacht voor de “vastelaovend” en de bijbehorende liedjes in het dialect. De stadscarnavalsverenigingen spelen er een grotere rol en in plaatsen als Venlo en Maastricht zijn er prachtige bals en zittingen die doen denken aan een Bourgondisch hof.
Waarom al die andere namen?
Tijdens carnaval veranderen de namen van veel steden en dorpen in het zuiden. Eindhoven wordt Lampegat, Breda heet Kielegat en Oosterhout verandert in Kaaiendonk. Dit is een traditie die teruggaat tot de negentiende eeuw en symboliseert dat alles even mag worden omgedraaid. Het dagelijks leven maakt plaats voor vrolijke chaos. De namen komen vaak voort uit oude bijnamen van inwoners of typische kenmerken van de stad.
Waarom vieren ze boven de rivieren geen carnaval?
Het verschil tussen Noord- en Zuid-Nederland als het gaat om carnaval heeft historische wortels. In de zuidelijke provincies, met name Brabant en Limburg, is de katholieke traditie diepgeworteld. Carnaval is daar van oudsher het feest dat de vastentijd inluidt. In de protestantse delen van Nederland heeft het vasten nooit een grote rol gespeeld, en daarmee verdween ook de behoefte aan een carnavalsfeest. Natuurlijk zijn er uitzonderingen, en in steden als Nijmegen en Enschede wordt carnaval ook uitbundig gevierd, maar de échte carnavalsgekte blijft toch vooral beneden de rivieren.
Voor mij is het extra bijzonder dit jaar, want als 68-jarige pensionado geniet ik er extra van om samen met mijn dochter van 37 carnaval te vieren. De saamhorigheid en het plezier maken carnaval een feest voor jong en oud.
Dus trek je mooiste outfit aan, bestel een lekker biertje en zing uit volle borst mee met de carnavalskrakers. Salaai!
Meer weten over carnaval in Eindhoven? Kijk op carnavalineindhoven.nl.
